نام کتاب: قلمرو دین در تعیین مفروضات اساسی، ارزش‌ها، رفتارها و نمادها
مؤلف: علیرضا پیروزمند
ناشر: انتشارات عابد
نوبت چاپ: اول (1393)
شمارگان: 2000
تعداد صفحات: 232
قیمت: 5500 تومان
 

هرچه زمان می‌گذرد، بشر با اتکا به عقل و تجربه‌ی خود به دستاوردهای جدیدی در علم و فناوری می‌رسد. این پیشرفت‌ها منجر به ایجاد مدنیت جدید در مغرب زمین شده که دوری از خدا و ادیان الهی از خصوصیات آن است. با ورود این تمدن جدید غربی به کشورهای اسلامی، شاهد عکس‌العمل‌های متفاوتی بوده‌ایم که اهم آن عبارت‌اند از:
- استقبال کامل از مدنیت جدید و رواج بی‌دینی در عرصه‌ی اجتماعی؛
- تجدید قرائت از دین و سعی در هماهنگ سازی دین و تمدن غربی؛
- بومی سازی ابزارها و مظاهر تمدن غرب؛
- حراست از چارچوب‌های دین؛
- پذیرش دین به عنوان ابزار جریان ولایت الهی جهت سرپرستی تکامل فردی، اجتماعی و تاریخی و تلاش در راستای ایجاد تمدن اسلامی.
این کتاب سعی دارد با بررسی قلمرو دین، فصل الخطابی برای منازعات فکری در حوزه‌ی تمدنی و مواجهه‌ی تمدن غرب با مدنیت شرقی و تمدن مسلمانان باشد، زیرا میزان تأثیرگذاری دین در علم، فناوری، سیاست، فرهنگ، اقتصاد و... منوط به گستره‌ی قلمرو مورد پذیرش در سرپرستی دین است.


مبتنی بر نظر ادگار شاین، یکی از فرهنگ شناسان، فرهنگ از سه لایه‌ی مفروضات اساسی، ارزش‌ها و نمادها تشکیل یافته است. به اصطلاح دین شناسان هم دین مشتمل بر عقاید، اخلاق و رفتار است. بر این اساس کتاب حاضر تناظرسازی این دو نظر را بدین ترتیب سامان داده است:
مفروضات اساسی معادل باورها؛
ارزش‌ها معادل اخلاق؛
نمادها معادل رفتار.
نوآوری در محتوا از ویژگی‌های این کتاب است که با بهره گیری از نظریه‌پردازی‌های مرحوم علامه سیدمنیرالدین حسینی‌الهاشمی انجام پذیرفته است. کتاب حاضر با همکاری یک تیم پژوهشی مرکب از حجج اسلام سیدمحمدمهدی میرباقری، محمدرضا خاکی قراملکی، حسن سبحانی مجد، حسن نوروزی و محمدرضا کتابی و دکتر مهدی ناظمی به تألیف درآمده است. کتاب مشتمل بر پنج فصل است. فصل اول به نام خاستگاه دین دو رویکرد اصلی مادی‌گرایانه و خداگرایانه را در مسئله‌ی منشأ دین، بررسی کرده است. فصل دوم به نام غایت دین، به چیستی و چرایی دو دین بزرگ و غالب جهانی یعنی مسیحیت و اسلام پرداخته است. فصل سوم که قلمرو (ماهیت) دین نام دارد، به تبیین ماهوی دین اختصاص دارد. نویسنده در فصل چهارم با عنوان ویژگی‌های دین اسلام، اصلی‌ترین ویژگی دین اسلام یعنی خاتمیت را بررسی کرده است. در فصل پنجم نیز که چگونگی شناخت دین نام دارد، به مفهوم شناسی معرفت دینی پرداخته شده و با طرح منزلت معرفت دینی و روش معرفت دینی، تلاش شده نظریه‌ی جدیدی در معرفت شناسی دینی و مکانیسم فهم آن طراحی شود.
منبع مقاله :
نشریه خردنامه همشهری، شماره 142.